Choroby pszczół
W nowoczesnych ulach wykonanych z gładkich desek, płyt pilśniowych czy tworzyw sztucznych nie ma dla nich miejsca. Nie mają się gdzie rozmnażać (potrzebują odosobnionych miejsc, niedostępnych dla pszczół, w których przędą kokony gniazdowe będące miejscem do złożenia jaj i wychowu młodych) i są usuwane przez dbające o czystość pszczoły.
Można zwiększyć pogłowie zaleszczotków w rodzinach pszczelich wstawiając do uli odpowiednie powałki, zatwory i wkładki dennicowe, posiadające dużą ilość szczelin, nacięć i otworów, w których mogłyby one przebywać i rozmnażać się. Za pewnym wpływem na utrzymanie „w ryzach” populacji Varroa przez zaleszczotki przemawia wspomniana wcześniej przeżywalność pszczół zasiedlających naturalne pomieszczenia, jak dziuple, szczeliny w murach itp.
Są przypuszczenia, że masowa inwazja świdraczka pszczelego, która spowodowała niemal zupełną likwidację pasiek na Wyspach Brytyjskich w pierwszych dekadach XX wieku, spowodowana była właśnie wprowadzeniem w całym kraju nowoczesnych uli. W takich ulach zaleszczotki miały ograniczone możliwości bytowania, co pozbawiło wywołującego chorobę roztoczową świdraczka jedynego naturalnego wroga.
Choroba roztoczowa
Choroba roztoczowa, zwana inaczej akarapidozą, do niedawna była jedną z najgroźniejszych chorób pszczół na świecie. Wywołuje ją mikroskopijnej wielkości roztocz, świdraczek pszczeli (Acarapis woodi). Ponieważ jest wrażliwy na akarycydy stosowane przeciwko warrozie, od czasu pojawienia się tej drugiej choroby świdraczek nie stanowi żadnego zagrożenia dla pasiek.
Świdraczek pszczeli pasożytuje tylko na pszczołach dorosłych, a dokładnie w tchawkach pierwszej pary i ich rozgałęzieniach, rzadziej w workach powietrznych odwłoka i głowy oraz na zewnątrz, u nasady skrzydeł. Żywi się hemolimfą pszczół, pobierając ją po przebiciu ściany tchawek lub pokrywy ciała u nasady skrzydeł.
Na skutek rozwoju dużych ilości pasożytów w tchawkach dochodzi do ich zatkania, co prowadzi do zaburzeń wymiany gazowej i niedotlenienia. Uszkodzone tchawki stają się źródłem zakażenia dla innych zarazków.
Zarażeniu ulegają pszczoły robotnice, trutnie oraz matki. Świdraczek, inaczej niż Varroa, nie pasożytuje na czerwiu. Pasożyt może porażać tylko tchawki młodych pszczół najczęściej do 5 dnia życia. U starszych włoski otaczające przetchlinki sztywnieją i tworzą barierę, której pasożyt nie może pokonać.
Między rodzinami, pasiekami, a także w obrębie rodziny choroba szerzy się na skutek kontaktu między pszczołami. Sprzyjają temu rabunki, migracje rojów, wędrówki, zasilanie rodzin pszczołami, naloty, łączenie rodzin. Źródłem zakażenia mogą być też chore matki.
Charakterystycznymi objawami choroby roztoczowej jest obecność przed ulem chorych pszczół, które nie mogąc latać, pełzają i próbują dostać się do wylotka po źdźbłach trawy lub po podstawce. Pszczoły te drżą, zbijają się w grupki, mają wywichnięte skrzydełka lub w ogóle skrzydełka im odpadają, mogą też mieć rozdęte odwłoki. Objawy takie występują wiosną, po pierwszym oblocie. Przy silnym porażeniu rodzina ginie zimą.